Is het mogelijk om met een SUP-board de Oostzee over te steken?

Herinner je je nog het duo van Curious Pedals, Valtteri Heinilä en Alvari Poikola, die een ongelooflijke fietsavontuur maakten van Helsinki tot Singapore? Deze zomer vertrok een van de duoleden, Valtteri, op een nieuw uniek avontuur waarbij hij met een SUP-board de Oostzee overstak, een tocht van meer dan 300 kilometer van Stockholm naar Turku. Lees meer over de reis die Valtteri’s geest, lichaam en uitrusting op de proef stelde in de golven van de Oostzee!

Peddelend over de Oostzee

De acht maanden durende fietsreis door 21 landen liet avontuurzoeker Valtteri Heinilä verlangen naar meer. Deze zomer maakten terugkeer naar het dagelijks leven en werkroosters een even lange reis onmogelijk, maar er moest iets nieuws worden bedacht. Daarom besloot hij op een SUP-board te stappen en te reizen door de archipels van Zweden en Finland, waarbij hij de Ålandszee overstak. Een extra uitdaging was dat Valtteri geen eerdere ervaring had met suppen. Toch wilde hij dit alles alleen doen – zonder begeleidingsboot of peddelpartner. 

"Het idee ontstond eind 2022. We kajakten in Cambodja en noemden onszelf Curious Paddles voor een middag. Sindsdien heb ik onderzocht welke mogelijkheden er zijn om te avonturieren op zee of binnenwateren. Ik was nog nooit eerder over water gereisd en was enthousiast om de Finse archipel te verkennen. De 300 kilometer voelde als een perfecte kleine ontsnapping. Tegelijkertijd wilde ik aandacht vestigen op de zeer kwetsbare toestand van de Oostzee,” vertelt Valtteri. 

Alleen het noodzakelijke en merinowol mee

Valtteri vertrok met alleen het noodzakelijke. Omdat het SUP-board slechts ongeveer 3 meter lang is, moest de selectie van essentiële spullen zorgvuldig worden gepland. Hij moest reservekleding, voedsel, drinkwater, kookgerei, een EHBO-kit, veiligheidsuitrusting, reserveonderdelen en vier verschillende camera’s voor het documenteren van de reis meenemen.  

"Wat de kledingkeuze betreft, was het voor mij vanzelfsprekend dat ik alleen merinowollen kleding zou meenemen. North Outdoor’s merinokleding heb ik al gedurende onze hele 8 maanden durende fietstocht zwaar getest. Daarvan geleerd realiseerde ik me dat ik met merinowol het meest efficiënt kan inpakken. Merinowol is niet alleen lichter van gewicht dan andere opties, maar maakt het ook mogelijk om shirts en truien meerdere dagen achter elkaar te dragen dankzij de natuurlijke antibacteriële eigenschappen van merinowol", beschrijft Valtteri. 

Valtteri had zijn Kuru trui bij zich, die hem ’s avonds in zijn tent warm hield. Overdag kwam hij toe met alleen een All Day 150 merino T-shirt en merinoshorts. 

Langs de archipel richting de fascinerende onbegrensdheid van de open zee

Valtteri begon zijn kanotocht door de Zweedse archipel, bracht nachten door op eilanden en vroeg de lokale bevolking om drinkwater uit een put. Het begin van de reis verliep gelukkiger dan verwacht. De windrichting bracht Valtteri bijna recht naar het noorden, richting zijn laatste bestemming aan de Zweedse kust, waar hij de Oostzee naar de Finse zijde moest oversteken.

"Ik was veel sneller dan ik dacht. De wind blies hard, bijna te hard, wat op sommige plaatsen golven van bijna twee meter hoog veroorzaakte. Twee dagen en 110 kilometer later was ik klaar voor de grote oversteek", vertelt Valtteri.

Valtteri arriveerde dinsdagmiddag om 15:00 uur bij de vuurtoren van Söderarm. Wat volgde was het spannendste deel van de reis: de open zee. Zijn eerste bestemming na de oversteek was een klein eiland voor de kust van Åland. Dat eiland lag echter meer dan 30 kilometer verderop. Valtteri maakte zich ook zorgen dat als hij dat eiland per ongeluk zou passeren, de volgende stop nog eens 30 kilometer verder zou zijn.

"Dat was het enige moment tijdens de reis dat ik bang was. En het hielp natuurlijk niet dat tegelijkertijd verschillende mensen mij berichten stuurden met het advies om de zee niet over te steken, omdat het volgens hen te stormachtig was om met een sup-board over te steken", herinnert Valtteri zich. 

Ook de weersvoorspelling zag er niet veelbelovend uit voor de oversteek. Woensdag vroeg in de ochtend leek het enige geschikte moment te zijn om over te steken. Voor de oversteek over de open zee was Valtteri op alle noodzakelijke veiligheidsmaatregelen voorbereid. Zo had hij bijvoorbeeld een satelliettelefoon bij zich voor het geval er iets mis zou gaan.

"Toen de zon opkwam, was de wind iets gaan liggen, dus besloot ik het te proberen. Zodra ik op open zee was, kon ik ontspannen, want de zee was veel beter beheersbaar dan ik had gevreesd. Ik genoot enorm van die zes uur dat ik helemaal alleen midden op zee was. Het uitzicht was werkelijk magisch – mijn ogen ontmoetten alleen de eindeloze open zee zonder land of schepen in zicht in welke richting dan ook," beschrijft Valtteri. 

En precies dat was waar Valtteri naar op zoek was tijdens zijn avontuur: "Actief suppen 12 uur per dag en de daaropvolgende volledige uitputting zijn misschien niet ieders idee van een rustige vakantie, maar voor mij was het precies dat. Ik kon helemaal alleen zijn en genieten van mijn eigen ruimte en stilte. Als je jezelf volledig overgeeft aan de natuur, is het veel makkelijker om je gedachten te ordenen."

Zorg over de kwetsbare en gevoelige toestand van de Oostzee

Naast rust en stilte was het doel van de reis om aandacht te vestigen op de Oostzee en haar kwetsbare toestand. De grootste bedreiging voor de Oostzee is overbemesting door te veel nutriënten. Daarnaast vormen olie- en chemisch transport, uitputting van de natuur en klimaatverandering een bedreiging voor het unieke noordelijke watersysteem. Valtteri werkte tijdens zijn reis samen met de John Nurminen Stichting om bewustzijn te creëren en donaties te verzamelen ter bescherming van de Oostzee voor toekomstige generaties. 

Tijdens de reis groeide ook Valtteris bewustzijn over de toestand van de Oostzee: "De Oostzee is een extreem ondiepe zee, met een gemiddelde diepte van slechts 55 meter. Ter vergelijking: de gemiddelde diepte van de Middellandse Zee is 1500 meter. Wanneer je dit combineert met de lage zoutconcentratie van de zee en de zeer beperkte verbinding met de Atlantische Oceaan, is de Oostzee nog kwetsbaarder voor menselijke activiteiten."

Spannende ontmoetingen

Tijdens zijn reis kwam Valtteri nauwelijks andere mensen tegen, behalve een paar zeilers en mensen die op de eilanden woonden. De ontmoetingen met dieren boden echter op sommige plekken zelfs verrassend intense interacties. 

Een van de meest memorabele ontmoetingen tijdens de reis vond plaats toen Valtteri aankwam bij de vuurtoren van Lågskär, een prachtig klein eiland midden in de Oostzee. Het eiland zou vergeleken kunnen worden met de Galápagos van het noorden, omdat er een enorme hoeveelheid wilde dieren woont. Het eiland is ook het grootste broedgebied van de poolsterntjes in Finland.  "Toen ik op het eiland aankwam, merkte ik al snel dat de vogels niet erg enthousiast waren over mijn bezoek. Ze vielen meteen luid krijsend op mij aan. Gelukkig vond ik uiteindelijk een geschikte kampeerplek ver weg van het broedgebied van de vogels, waardoor zowel zij als ik de rust hadden om te ontspannen," vertelt Valtteri. 

Andere dierlijke ontmoetingen kwamen op zee voor, waar Valtteri kwallen, vissen en kleine garnalen zag. Soms bevond hij zich midden in uitgestrekte blauwalgplakkaten. Dit waren momenten waarop in het water vallen helemaal geen aantrekkelijke optie leek.  “Ik heb een wat bijzondere relatie met blauwalg. Enerzijds is het een illustratie van de slechte staat van de zee, een grote bedreiging voor zeedieren en vaak ook schadelijk voor mensen. Tegelijkertijd waren de blauwalgplakkaten adembenemend mooi en creëerden ze kilometerslange groene strepen in het water," beschrijft Valtteri.

Ontsnapping aan het dagelijks leven

Het avontuur bood Valtteri veel tijd en ruimte om over de wereld na te denken. Tijdens de reis legde hij gemiddeld ongeveer 50 kilometer per dag af met suppen – in totaal 6 volle dagen, waarbij hij soms tot 12 uur per dag op het board stond. Valtteri vond het suppen soms erg zwaar, maar tegelijkertijd had het zijn eigen bijzondere charme. Suppen had ook bredere effecten op Valtteris welzijn. Hij vertelt dat hij nog nooit zo goed heeft geslapen als tijdens zijn reis. Wanneer het lichaam moe was van de zware dag, heerste er in zijn geest volledige kalmte en rust. 

"Het lijkt erop dat ik een perfecte structuur voor mijn ontsnapping heb ontwikkeld. Natuur, fysieke uithoudingsvermogen, ver weg van maatschappelijke normen. Nieuwe plekken ontdekken en het grootste deel van de tijd zonder telefoon leven. Deze elementen lijken mij volledige aanwezigheid en focus op eenvoudige dingen mogelijk te maken," vertelt Valtteri. Toen hij alleen was, leerde hij ook volledig nieuwe dingen waarderen, zoals de vlakke rotsen op de eilanden die dienden als perfecte kampeerplek voor de overnachting. “Zelfs instantkoffie uit de trangiakoker heeft nog nooit zo hemels gesmaakt," prijst Valtteri. 

Valtteri heeft zijn volgende avontuur nog niet gepland, maar het is bijna zeker dat dit avontuur niet het laatste zal zijn. “Het voelt echt alsof mijn avontuurlijke geest nergens minder op wordt. We zullen zien wat ik hierna bedenk," lacht Valtteri.